De betrokkenheidsboom® in praktijk
Hoe zit dat juist?
Oudercontacten zijn meer dan een formeel moment in het schooljaar. Ze zijn hét moment om een duurzame samenwerking op te bouwen met ouders in het belang van het kind. Toch zijn oudercontacten niet altijd vanzelfsprekend. Leerkrachten steken er veel tijd en energie in, terwijl ouders soms met gemengde gevoelens of gespannen naar het oudercontact komen:… ‘Doet mijn kind het wel goed? Zijn er problemen? Wordt er wel goed voor mijn kind gezorgd? Doe ik het als ouder wel goed?’ Dit zorgt ervoor dat deze gesprekken soms beladen zijn.
Met dit artikel willen we onderwijsprofessionals inspireren om oudercontacten te zien als een krachtig middel om ouder-schoolpartnerschap te versterken. We gebruiken de stralen van het gunstig partnerschapsklimaat uit het denkkader van De Betrokkenheidsboom® als leidraad.
De stralen van het partnerschapsklimaat symboliseren de bouwstenen van een sterk ouder-schoolpartnerschap. Ze helpen inzicht te krijgen in hoe het partnerschap met ouders stap voor stap kan worden opgebouwd, met een focus op contact, connectie, communicatie, coöperatie en confrontatie.
De volgorde van de stralen is hierbij essentieel: elke straal bouwt voort op de vorige en versterkt het partnerschap stap voor stap.
Eerst relatie, dan informatie. Dat is de basis van een goed gesprek.
Contact
Contact met ouders start niet pas tijdens het oudercontact zelf. Het bouwt zich al eerder op via informele momenten zoals korte gesprekken aan de schoolpoort, een vriendelijke begroeting of een open houding tijdens schoolactiviteiten. Een oprechte, persoonlijke benadering vormen de basis voor een open en constructief gesprek. De eerste indruk speelt hierbij een belangrijke rol.
Hoe doe ik dat tijdens een oudercontact?
Neem de tijd om ouders welkom te heten en geef aan dat je graag samen met hen wilt kijken hoe jullie het kind het beste kunnen ondersteunen. Dit zet meteen de toon voor een gelijkwaardige samenwerking. Door eerst te investeren in een warm onthaal en persoonlijke benadering, ontstaat vertrouwen.
Connectie
Na het maken van contact is het belangrijk om verbinding te zoeken. Ouders voelen zich meer betrokken wanneer zij écht gehoord worden en hun ervaringen en perspectieven serieus genomen worden.
Expert Rick Prenen benadrukt in het webinar van KLASSE hoe belangrijk het is om ouders te erkennen in hun rol, vooral wanneer zij zich onzeker of defensief voelen.
“Als de samenwerkingsrelatie niet lukt, dan dichten we elkaar allemaal nare eigenschappen toe. Dat zijn signalen van een gebrekkige samenwerking.” aldus Rick Prenen.
Hoe doe ik dat tijdens een oudercontact?
Geef ouders de ruimte om hun ervaringen te delen en vraag door. Benoem wat je opmerkt in de klas en vraag wat ze hiervan thuis herkennen. Nodig hen uit om samen na te denken over een aanpak die het beste werkt voor het kind. Dit laat zien dat je hun inbreng waardeert en openstaat voor samenwerking.
Communicatie
Heldere en wederkerige communicatie is essentieel. Een effectieve dialoog ontstaat als ouders voelen dat hun inbreng serieus wordt genomen en er samen naar oplossingen wordt gezocht. Als er een monoloog wordt gevoerd door de leerkracht kan dit leiden tot frustratie en een gebrek aan betrokkenheid.
“Wanneer het gesprek een monoloog wordt, voelen ouders zich buitengesloten,” waarschuwt Rick Prenen. “Zorg dat ouders actief betrokken worden bij het gesprek.”
Hoe doe ik dat tijdens een oudercontact?
Bereid het gesprek goed voor en gebruik concrete voorbeelden om je observaties te delen. Laat ruimte voor vragen en denk samen na over manieren om uitdagingen aan te pakken. Dit creëert een sfeer van wederzijdse samenwerking.
Coöperatie
Een oudercontact is niet alleen een moment om informatie te delen, maar vaak ook om samen stappen te zetten. Dit betekent dat leerkrachten en ouders samen afspraken maken over hoe ze het kind het best kunnen ondersteunen.
Het is belangrijk dat ouders merken dat hun betrokkenheid gewaardeerd wordt en dat ze een essentiële rol spelen in de aanpak van uitdagingen. In het webinar wordt het belang benadrukt van duidelijke afspraken om gesprekken af te ronden en een gezamenlijk plan op te stellen. “Doe een beroep op competenties en ideeën van de ouders. Als ouders constructieve informatie inbrengen, neem dit dan zeker mee… Maak de samenwerking concreet en sluit het gesprek constructief af.”
Hoe doe ik dat tijdens een oudercontact?
Bepaal samen de volgende stappen en leg duidelijke afspraken vast die voor iedereen haalbaar zijn. Zorg dat ouders weten hoe hun bijdrage een verschil kan maken en hoe de voortgang samen geëvalueerd wordt. Dit geeft richting aan het partnerschap en vergroot de betrokkenheid.
Confrontatie
In een oudercontact moeten soms lastige onderwerpen besproken worden. Deze gesprekken kunnen emoties oproepen en leiden tot een meningsverschil of conflict tussen ouders en leerkrachten.
Rick Prenen: “Lastige gesprekken gaan niet alleen over problemen benoemen, maar ook over perspectief bieden. Vraag ouders: ‘Wat lukt er thuis al goed?’ en bouw daarop voort.”
Confrontatie in het denkkader van De Betrokkenheidsboom® betekent niet het vermijden van moeilijke gesprekken, maar juist het creëren van een veilige omgeving waarin zorgen benoemd kunnen worden. Door lastige onderwerpen bespreekbaar te maken, bouw je aan vertrouwen en versterk je de samenwerking, zelfs wanneer de meningen uiteenlopen.
Hoe doe ik dat tijdens een oudercontact?
Wanneer er verschillende visies zijn, helpt het om overeenkomsten te zoeken. Maurits Wysmans: “Wanneer ouders zich aangevallen voelen, sluit de deur naar samenwerking. Stel open vragen zoals: ‘Hoe kunnen wij jullie ondersteunen?’ en laat merken dat je samen naar een oplossing zoekt.” Dit opent de deur naar een constructieve dialoog. Het erkennen van emoties en het zoeken naar gemeenschappelijke doelen helpt om van een negatieve confrontatie een waardevol gesprek te maken waarin oplossingen centraal staan.
Dus…
Door oudercontacten vanuit een ouder-schoolpartnerschap te benaderen, versterk je de samenwerking tussen de onderwijsprofessional en ouders en werk je actief aan het welzijn en de ontwikkeling van het kind.
Het draait om samen groeien: ouders en leerkrachten die elkaars krachten bundelen om de beste kansen voor het kind te creëren.
De aanpak en inzichten uit De Betrokkenheidsboom® bieden concrete handvatten om dit partnerschap in de praktijk te brengen.
Dit boek biedt hét denkkader voor scholen die willen investeren in sterke relaties met ouders. Het behandelt niet alleen de theorie achter ouderbetrokkenheid en ouder-schoolpartnerschap, maar biedt ook praktische tools en inspiratie voor leerkrachten, schoolteams, flankerend onderwijsbeleid en schoolbesturen.
Lastige gesprekken gaan niet alleen over problemen benoemen, maar ook over perspectief bieden.
Wil je meer weten over oudercontacten?
- Bekijk onderstaande webinar
- Lees het artikel van KLASSE: vier vuistregels voor een geslaagd oudercontact
- Ga aan de slag met de hulpmiddelen voor een oudercontact van KLASSE
contactgegevens
Wil je meer weten over dit artikel of over De Betrokkenheidsboom®?
Neem contact op met Marieke van KOOGO.
vragen?
Neem contact op met KOOGO en wij luisteren graag naar jouw vragen.
Zoektermen: oudercontacten, ouder-schoolpartnerschap, partnerschapsklimaat, samenwerking met ouders, onderwijsprofessionals
