Woordenlijst voor ouders
hoe zit dat juist?
Als ouder hoor je veel termen en afkortingen, die per school of zelfs per richting verschillen.
Als je niet weet wat een woord of een afkorting betekent, vraag het aan je kind of aan de leraar. Je bent niet de enige die zijn weg zoekt in het bos van onderwijstermen.
Klik op een letter en bekijk hieronder het overzicht van enkele veelgebruikte termen en afkortingen binnen het Vlaamse onderwijs:
A
A-attest
De leerling stroomt door van het ene leerjaar naar het volgende leerjaar met een A-attest. Op het einde van het 1ste leerjaar van de eerste graad kan je kind een A-attest met verplichte remediëring krijgen. De klassenraad kan ook de keuze voor één of meer basisopties (of pakketten) beperken. Krijgt je kind zo’n A-attest met uitsluiting (clausulering) dan kan je kind in principe niet overzitten, tenzij het om een uitgebreide clausulering gaat.
Aanmelden
Een procedure waarbij je eerst moet aanmelden alvorens je inschrijft in een school. Alle scholen die vooraf hun capaciteit willen bepalen werken volgens een aanmeldsysteem. Soms is er 1 aanmeldsysteem per regio.
Ambtsgeheim
Schoolpersoneel heeft ambtsgeheim. Dat is niet helemaal hetzelfde als beroepsgeheim (Een CLB-medewerker heeft beroepsgeheim.) Ambtsgeheim wil zeggen dat er geen vertrouwelijke informatie gegeven mag worden aan personen die hier geen recht op hebben. Dit wil zeggen dat er wel intern gegevens gedeeld kunnen worden met bijvoorbeeld de directie, een zorgteam of het CLB. Vertrouwelijke of gevoelige info mag enkel met de klassenraad of de andere collega’s gedeeld worden als dit noodzakelijk en relevant is. Of dat zo is, bespreekt het personeelslid met zijn of haar meedere.
Arbeidsmarkt gerichte finaliteit
De studierichtingen in een arbeidsmarktgerichte finaliteit bereiden je kind voor om na het secundair onderwijs te gaan werken.
A-stroom
Leerlingen met een getuigschrift basisonderwijs gaan naar de A-stroom in het secundair onderwijs. Leerlingen krijgen vanaf nu les van verschillende leerkrachten. In het eerste leerjaar A ligt de nadruk op een brede basisvorming. Het is de bedoeling dat alle leerlingen een basiskennis verwerven in nederlands, wiskunde, exacte wetenschappen en technologie, andere talen, historisch bewustzijn (geschiedenis), … In het keuzegedeelte versterkt en verdiept men de basisvorming van de leerling. Leerlingen krijgen ook de kans om bepaalde domeinen te verkennen volgens hun eigen interesses en talenten.
Attestering
Op het einde van elk schooljaar in het secundair onderwijs, krijgen leerlingen een eindrapport. Aan dat eindrapport is een attest verbonden. Je kind kan een A-attest, B-attest of een C-attest krijgen. In het eerste leerjaar kan je kind geen B-attest krijgen, enkel een A-attest met al dan niet clausuleringen.
B
Basisgeletterdheid
Dit zijn minimumvereisten voor basisvaardigheden, zoals Nederlands, wiskundige en digitale geletterdheid, die elke individuele leerling op het einde van de eerste graad secundair onderwijs (A en B) moet bereiken.
Basisonderwijs
Onderwijs voor kinderen van 2,5 tot 12 jaar, omvat zowel kleuteronderwijs als lager onderwijs.
Basisopties
Basisopties zijn studieopties die een leerling maakt in het tweede jaar van de eerste graad. Ze maken een bredere observatie en gerichte oriëntatie mogelijk. Ze laten de leerling ‘proeven’ van verschillende domeinen waardoor hij bewuster wordt van zijn interesses en talenten. Voor de A-stroom zijn er dertien basisopties. Voor de B-stroom komen er zeven basisopties, inclusief een ‘opstroomoptie’ om over te stappen van de B-stroom naar de A-stroom. De basisopties kunnen in de toekomst nog veranderen.
Basisvorming
Basisvorming is het algemene onderwijsaanbod dat de school voorziet voor haar leerlingen in de eerste graad van het secundair onderwijs. De basisvorming heeft als doel zo veel mogelijk kennis en competenties te verwerven om zo de eindtermen te behalen.
B-attest
Je kind is geslaagd, maar heeft voor één of meer vakken minder goede resultaten behaald. De klassenraad beslist dat je kind uitgesloten wordt van 1 of meer studierichtingen/basisopties. De school moet schriftelijk motiveren waarom je kind een B-attest krijgt. Wil je dat je kind toch het leerjaar overdoet, dan moet de delibererende klassenraad hiermee akkoord gaan. Kreeg je kind een B-attest met uitgebreide clausulering dan mag je kind altijd overzitten als u dat wil.
Begeleidende klassenraad
De begeleidende klassenraad is een groep personeelsleden van de school. In de begeleidende klassenraad zitten onder meer: de directie, de leerkrachten van die klas. Dit kan worden uitgebreid met administratief en/of opvoedend personeel, CLB … De klassenraad overlegt over hoe leerlingen best begeleid worden. Het kan gaan over het bijsturen van het leerproces, over de aanpak van storend gedrag, het ondersteunen van een leerling in een moeilijke (thuis)situatie, de organisatie van inhaallessen …
Beroepskwalificatie
In een beroepskwalificatie ligt vast wat leerling moet kennen en kunnen om een beroep uit te oefenen.
B-stroom
De leerlingen die niet alle leerstof van de lagere school voldoende beheersen, krijgen geen getuigschrift basisonderwijs. Zij gaan naar de B-stroom in het secundair onderwijs. In het eerste leerjaar B herhalen ze in de basisvorming de belangrijkste leerstof van het basisonderwijs. De school maakt je kind vaardig in Nederlands, wiskunde, wetenschappen en technologie, andere talen, historisch bewustzijn (geschiedenis), … De groep is vaak minder groot. Er wordt meer werk gemaakt van actief leren door projecten uit te werken. Je kind leert vooral door te ‘doen’.In het keuzegedeelte versterkt en verdiept men de basisvorming van de leerling. Leerlingen krijgen ook de kans om bepaalde domeinen te verkennen volgens hun eigen interesses en talenten. Veel leerstof is hetzelfde dan in de A-stroom maar de inhoud, het tempo en het beheersingsniveau verschilt. Wanneer je kind slaagt op het einde van het eerste leerjaar B, krijgt het een getuigschrift basisonderwijs. Ook leerlingen die hun getuigschrift basisonderwijs wel behaald hebben, kunnen mits enkele voorwaarden naar de B-stroom.
BuBAO
Buitengewoon Basisonderwijs: Onderwijs voor kinderen van 2,5 tot 13 jaar die specifieke noden hebben en die niet in het reguliere basisonderwijs terecht kunnen.
BuSO
Buitengewoon Secundair Onderwijs: Onderwijs voor kinderen van 13 tot 21 jaar met specifieke noden. Het BuSO heeft verschillende opleidingsvormen
C
Campusschool
Een campusschool is een school met een tweede en een derde graad die in tenminste twee studiedomeinen samengenomen tenminste één studierichting uit elke finaliteit organiseert.
Capaciteit
Dit verwijst naar het aantal leerlingen dat een school maximaal kan inschrijven. Elke school bepaalt haar eigen capaciteit op basis van beschikbare klaslokalen, leraren en middelen. Wanneer een school haar maximale capaciteit heeft bereikt, kan ze geen nieuwe leerlingen meer aannemen en kunnen leerlingen op een wachtlijst terechtkomen.
C-attest
Je kind is niet geslaagd en moet het leerjaar overdoen. Overzitten kan in dezelfde richting of in een andere richting.
Clausulering
Je kind kan een A-attest krijgen met clausulering. Je kind mag dan naar het tweede jaar met verplichte remediëring of een beperking voor de keuze van één of meer basisopties (of pakketten). Krijgt je kind zo’n A-attest met uitsluiting (clausulering) dan kan het in principe niet overzitten, tenzij het om een uitgebreide clausulering gaat. Kreeg je kind dus een A- of B-attest met uitgebreide clausulering dan mag het altijd overzitten als het dat wil.
CLB
Centrum voor leerlingenbegeleiding: Biedt begeleiding aan leerlingen op het vlak van leren en studeren, schoolloopbaan, psychisch en sociaal functioneren, en preventieve gezondheidszorg.
Commissie leerlingenrechten
De Commissie Leerlingenrechten is een cantrale onafhankelijke beroepsinstantie die helpt bij problemen rond de inschrijving van leerlingen. Ouders en scholen kunnen er klachten indienen als er iets misgaat bij de inschrijving of als er speciale vragen zijn.
Commissie zorgvuldig bestuur
Bij de Commissie zorgvuldig bestuur kan je een vraag stellen of een klacht indienen over 7 thema’s: kosteloosheid basisonderwijs, kosteloze toegang secundar onderwijs, oneerlijke concurrentie, handelsactiviteiten, politieke activiteiten, reclame en sponsoring en participatie (enkel gesubsidieerd onderwijs).
D
Delibererende klassenraad
De delibererende klassenraad bestaat uit leerkrachten die lesgeven in hetzelfde leerjaar, bijgestaan door de schooldirecteur. Samen beslissen ze aan het eind van het schooljaar of een leerling al of niet slaagt (dat wordt ‘deliberatie’ genoemd). De delibererende klassenraad beslist ook over de toekenning van een oriënteringsattest, een getuigschrift, een studiegetuigschrift of een diploma.
Diploma
Een officieel document dat aantoont dat een leerling een bepaalde opleiding of school succesvol heeft afgerond.
Domeingebonden studierichtingen
Domeingebonden studierichtingen bereiden je kind voor op een studiekeuze in het hoger onderwijs die eerder in het verlengde ligt van de gekozen studierichting in het secundair onderwijs.
Domeinoverschrijdende studierichtingen
Domeinoverschrijdende studierichtingen bereiden je kind voor op een ruimere studiekeuze in het hoger onderwijs.
Domeinschool
Een domeinschool is een school met een tweede en een derde graad, waarbij in elk ingericht studiedomein ten minste één studierichting wordt georganiseerd.
Doorlichting
De onderwijsinspectie bezoekt op regelmatige basis, minstens 1x om de 6 jaar, iedere school. Tijdens dit bezoek lichten ze de school door en schrijven een doorlichtingsverslag. De doorlichting dient om ervoor te zorgen dat iedere erkende school voldoet aan inhoudelijke en kwaliteitseisen.
Doorstroomfinaliteit
De studierichtingen in een doorstroomfinaliteit bereiden je kind voor om na het secundair onderwijs verder te studeren in het hoger onderwijs.
Duaal leren
Duaal leren is een combinatie van een opleiding op school en op de werkplek. Je kind krijgt bij duaal leren een algemene vorming op school en wordt voorbereid op de arbeidsmarkt door te leren op de werkvloer. Zo is je kind beter voorbereid voor de arbeidsmarkt.
Dubbele finaliteit
De studierichtingen in een dubbele finaliteit bereiden je kind voor om na het secundair onderwijs of te gaan werken of verder te studeren in het hoger onderwijs.
E
Eindtermen
De eindtermen zijn de minimumdoelen die een leerling of student aan het einde van zijn opleiding moet bereiken.
Examencommissie
Een alternatieve manier om een diploma secundair onderwijs te behalen. Leerlingen studeren thuis of via een andere instelling en leggen examens af bij de examencommissie.
Extra-muros
Activiteiten die buiten de schoolmuren plaatsvinden, zoals uitstappen, excursies of schoolreizen.
F
Facultatieve verlofdag
Een vrije dag die een school zelf mag inplannen.
Finaliteit
Een finaliteit is een einddoel van een studierichting. Er zijn studierichtingen die je kind voorbereiden om verder te studeren in het hoger onderwijs (doorstroomfinaliteit) terwijl andere je kind voorbereiden om te gaan werken (arbeidsmarktfinaliteit). Er zijn ook kind kan kiezen om verder te studeren of te gaan werken (dubbele finaliteit).
G
GC-verslag
Gemeenschappelijk-curriculum verslag: Dit verslag wordt geschreven voor leerlingen in het gewoon onderwijs met extra noden die wel het gewonen leerprogramma (gemeenschappelijk curriculum) kunnen volgen. Het verslag geeft toegang tot extra ondersteuning via ‘leersteun’.
Gemeenschappelijk curriculum
Het gewone leerprogramma, want in principe iedere leerling volgt, behalve als dit niet mogelijk is omwille van extra noden.
Getuigschrift
Officieel document dat aantoont dat een leerling een bepaald onderwijsniveau heeft behaald. Als je aan het einde van het basisonderwijs de eindtermen basisonderwijs behaald, krijg je het getuigschrift basisonderwijs.
GO!
Gemeenschapsonderwijs: Onderwijs dat georganiseerd wordt door de Vlaamse overheid.
GO! ouders
Ouderkoepelvereniging van GO! scholen
GOK
Gelijke onderwijskansen: Beleid en maatregelen om ervoor te zorgen dat alle kinderen, ongeacht hun achtergrond of thuissituatie, gelijke kansen hebben op een goede schoolopleiding.
H
HGD
Handelingsgerichte diagnostiek is een proces van in kaart brengen van de specifieke onderwijsbehoeften van kinderen waarbij de brede basiszorg en de verhoogde zorg niet voldoende zijn om te ontwikkelen en tot leren te komen. Zo krijgen de school en de ouders helder in beeld wat een kind nodig heeft en hoe de school daar het beste op kan aansluiten.
Huisonderwijs
Onderwijs dat door ouders zelf thuis wordt gegeven, als alternatief voor het reguliere schoolonderwijs. Ouders moeten hierbij aan bepaalde wettelijke eisen voldoen.
I
IAC
Individueel aangepast curriculum is een aangepast onderwijsaanbod voor leerlingen waarvoor het gewone leerprogramma (gemeenschappelijk curriculum), zelfs met extra aanpassingen, niet haalbaar is. Hiervoor maakt het CLB een individueel aangepast curriculum verslag (IAC-verslag) op.
IAC-verslag
Als het gewone leerprogramma (gemeenschappelijk curriculum), zelfs met extra aanpassingen, niet haalbaar is, dan maakt het CLB een IAC-versalg op. Dit verslag geeft recht op een leerprogramma op maar van de leerling. Het doel is niet om een getuigschrift of diploma te halen. Leerlingen en ouders kunnen kiezen voor gewoon of buitengewoon onderwijs.
J
/
K
Klassenraad
De klassenraad is een bijeenkomst van leerkrachten. Er zijn verschillende soorten klassenraden, elk met een eigen functie en benaming: De toelatingsklassenraad, de begeleidende klassenraad en de delibererende klassenraad.
Kleuteronderwijs
Onderwijs voor kinderen van 2,5 tot 6 jaar.
KOOGO
Koepel voor ouderverenigingen van het officieel gesubsidieerd onderwijs: De ouderkoepelvereniging van scholen van OVSG en POV.
KOV
Katholiek Onderwijs Vlaanderen: Onderwijskoepel van het katholiek onderwijs.
L
Lager onderwijs
Onderwijs voor kinderen van 6 tot 12 jaar.
Leersteun
Als de brede basiszorg en de verhoogde zorg niet voldoende is, kan je kind in aanmerking komen voor leersteun.
LOP
Lokaal overlegplatform: Regionaal samenwerkingsverband waarin scholen, CLB’s, lokale besturen en andere betrokkenen samenwerken om gelijke onderwijskansen te bevorderen.
M
Maximumfactuur
Basisonderwijs is in principe gratis. Activiteiten tijdens de schooltijd die niet strikt noodzakelijk zijn voor de eindtermen en ontwikkelingsdoelen: bijvoorbeeld toneelbezoek, daguitstap, sportactiviteit… Of materiaal dat niet strikt noodzakelijk is, maar wat de school vraagt om aan te kopen vallen onder de scherpe maximumfactuur. Meer uitleg en de actuele bedragen vind je hier.
N
/
O
Onderwijsdoel
Onderwijsdoelen is een overkoepelend begrip waarmee wordt verwezen naar basiscompetenties, eindtermen, eindtermen basisgeletterdheid, ontwikkelingsdoelen, cesuurdoelen, specifieke eindtermen en uitbreidingsdoelen die gelden in het basisonderwijs, secundair onderwijs (ook duaal leren, leren en werken), deeltijds kunstonderwijs, volwassenenonderwijs en hoger onderwijs.
Onderwijskwalificatie
Een onderwijskwalificatie geeft weer wat je kind moet kennen en kunnen om verdere studies aan te vatten, te functioneren in onze maatschappij of een bepaald beroep uit te oefenen.
Opleidingsvormen
In het buitengewoon secundair onderwijs bestaan 4 opleidingsvormen: OV1, OV2, OV3 en OV4.
Opleidingsvorm 1 of OV1: maatschappelijke participatie en eventueel arbeidsdeelname in een omgeving met ondersteuning
Opleidingsvorm 2 of OV2: maatschappelijke participatie en tewerkstelling in een omgeving met ondersteuning
Opleidingsvorm 3 of OV3: maatschappelijke participatie en tewerkstelling in het gewone arbeidsmilieu
Opleidingsvorm 4: algemeen, beroeps-, kunst- en technisch onderwijs
Opstroomoptie
De opstroomoptie bereidt je kind voor op de overstap van de B-stroom in het 2de leerjaar naar een 3de leerjaar in een doorstroomgerichte studierichting of een studierichting met dubbele finaliteit.
Oriënteringsattest
Op het einde van elk schooljaar krijgen leerlingen een eindrapport. Aan dat eindrapport is een oriënteringsattest verbonden. Een attest geeft weer of de leerling al dan niet geslaagd is voor een leerjaar, en naar welke studierichtingen de leerling kan doorstromen. Je kind kan een A-attest, B-attest of een C-attest krijgen. Kijk in de woordenlijst voor meer uitleg over elk attest.
OV4- verslag
Opleidingsvorm-4 verslag: Het CLB kan een OV4-verslag schrijven om toegang te verlenen tot OV4. Een opleidingsvorm in het buitengewoon onderwijs die meestal in een reguliere school ingericht wordt. Deze opleidingsvorm biedt het gemeenschappelijk curriculum aan.
OVSG
Onderwijsvereniging van Steden en Gemeenten: Onderwijskoepel van het gemeentelijk en stedelijk onderwijs.
OVSG-toets
De OVSG-toets is een toets voor leerlingen aan het einde van het 6de leerjaar. De toest gaat over alle leergebieden van de basisschool, zowel praktisch als theoretisch. De school kiest of het resultaat van de toets meetelt op het rapport of niet. Het doel van de toets is dat de school aan kwaliteitszorg kan doen.
P
Pedagogische studiedag
Een dag waarop leraren samenkomen voor nascholing. Leerlingen hebben op deze dag meestal vrij.
POV
Provinciaal Onderwijs Vlaanderen: Onderwijskoepel van het provinciaal onderwijs.
Q
/
R
/
S
Secundair onderwijs
Onderwijs voor jongeren van 12 tot 18 jaar.
Sleutelcompetenties
Sleutelcompetenties zijn groepen competenties die bij elkaar aansluiten. Leerlingen moeten deze verwerven om te functioneren in de maatschappij en zich persoonlijk te ontplooien. De sleutelcompetenties zijn: Andere talen, Burgerschap, cultureel bewustzijn, digitale competenties, duurzaamheid, financieel-economisch bewustzijn, historisch bewustzijn, juridische competenties, leercompetenties, lichamelijke en geestelijke gezondheid, Nederlands, ondernemingszin, ruimtelijk bewustzijn, sociaal-relationele competenties, wiskunde-natuurwetenschappen-technologie-STEM, zelfbewustzijn.
Studiedomein
Een studiedomein is een groep van studierichtingen binnen hetzelfde interessegebied. Er zijn 8 studiedomeinen: Taal & cultuur, STEM, Kunst & creatie, land- & tuinbouw, economie & organistie, maatschappij & welzijn, sport, voeding & horeca.
Studierichting
Een studierichting is een opleiding in het secundair onderwijs die bestaat uit verschillende vakken. Een studierichting valt binnen een bepaald studiedomein en heeft een bepaalde finaliteit.
T
Tijdelijk onderwijs aan huis (TOAH)
Onderwijs dat aan huis wordt gegeven aan kinderen die tijdelijk niet naar school kunnen vanwege medische redenen. Het is bedoeld om hen toch onderwijs te laten volgen tijdens hun afwezigheid.
Toelatingsklassenraad
In sommige gevallen is de overstap naar een bepaalde studierichting enkel mogelijk na een gunstige beslissing van een toelatingsklassenraad. Zo moet de toelatingsklassenraad bijvoorbeeld oordelen of het een goed idee is om over te stappen van het buitengewoon onderwijs naar het gewoon onderwijs of een leerling die wil overstappen van het buitengewoon onderwijs, een kans maakt.
Toelatingsvoorwaarden
Een toelatingsvoorwaarde bepaalt of je kind wel of niet een bepaalde studierichting mag volgen. Na elk leerjaar of elke graad krijgt je kind een oriënteringsattest (bv. A-attest, B- attest of een C-attest). Deze bepalen welke studierichtingen je kind kan volgen.
U
/
V
VCOV
Vlaamse confederatie van ouders en ouderverenigingen: De ouderkoepelvereniging van het vrij onderwijs.
Verticale school
Een verticale school organiseert studierichtingen binnen eenzelfde finaliteit en onderwijsvorm in zowel de tweede als de derde graad.
Vlaamse toetsen
Vlaamse toetsen zijn digitale, centrale toetsen die iedere leerling meerdere keren aflegt in zijn schoolloopbaan. Het zijn toetsen over Nederlands en wiskunde. De toetsen meten hoe leerlingen groeien. Het doel van de toetsen is het onderwijs verbeteren.
W
/
X
/
Y
/
Z
/
Het consequent gebruiken van dezelfde termen binnen het onderwijs bevordert helderheid en begrip. Het zorgt voor eenduidige communicatie en geeft mee vorm aan een gemeenschappelijk referentiekader voor leraren, leerlingen én ouders. Dit draagt bij tot ouder-schoolpartnerschap.
contactgegevens
Vind je een bepaalde onderwijsterm niet terug in de lijst? Is er iets niet duidelijk of wil je meer uitleg bij een bepaald woord, neem dan contact op met An van KOOGO.
vragen?
Neem contact op met KOOGO en wij luisteren graag naar jouw vragen.
Zoektermen: Verklarende woordenlijst, Vakjargon, Moeilijke woorden , Wat betekent, Verklaring, Woordenboek, Term, Termen