Het Leersteundecreet 

Vanaf 1 september 2023 gaat het nieuwe Leersteundecreet in voegen.  

Dit nieuwe decreet vervangt vanaf dan het huidige M-decreet voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in het gewoon onderwijs.

Het Leersteundecreet wil ervoor zorgen dat alle leerlingen zich optimaal en met een maximale leerwinst ontwikkelen en een breed draagvlak creëren dat inclusief onderwijs mogelijk maakt. Het decreet wil de onderwijskwaliteit verhogen rekening houdend met de werkbaarheid voor de onderwijsprofessionals.  

Wat moeten ouders weten? 

1. De nieuwe maatregelen van het Leersteundecreet gaan in op 1 september 2023. Het nieuwe Leersteundecreet vervangt het M-decreet en focust op het versterken van leerlingen, leerkrachten en schoolteams op het vlak van leerlingenbegeleiding. 
    
2. In het nieuwe Leersteundecreet neemt de school voor gewoon onderwijs de regie voor het totale leer- en zorgproces op. 
    
3. Alle leerlingen krijgen brede basiszorg (fase 0) en indien nodig verhoogde zorg (fase 1) van de leerkracht en/of de zorgleerkracht. 
    
4. Is de brede basiszorg en verhoogde zorg niet voldoende, dan komt je kind in aanmerking voor leersteun vanaf fase 2 ofwel de fase van uitbreiding van zorg. Je kind moet daarvoor eerst een HGD*-traject doorlopen hebben en een GC*-verslag hebben.
    
5. Deze leersteun wordt voorzien door een leerondersteuner verbonden aan een leersteuncentrum vanaf fase 2 van het zorgcontinuüm. (vanaf de fase van uitbreiding van zorg)
    
6. Wanneer de uitbreiding van zorg ontoereikend is en de aanpassingen niet meer ‘redelijk’ zijn, kiest de school (in overleg met de ouders, het CLB en het leersteuncentrum) voor een IAC* in de gewone school of in een school voor buitengewoon onderwijs. Hiervoor maakt het CLB een IAC*-verslag of een OV4*-verslag op. 
    
7. Ouders zijn belangrijke partners in het leersteunproces. 
    
8. Leersteuncentra bundelen expertise en zijn een centraal aanspreekpunt voor alle betrokken partijen. Ook leerlingen en ouders kunnen er terecht voor algemene info over leersteun.    
    
9. De klassenraad heeft autonomie en kan een leerling weigeren in het gewoon onderwijs op basis van disproportionaliteit*. Ook heeft de klassenraad autonomie bij het toekennen van studiebewijzen aan leerlingen met een IAC*. 
    
10. Er zijn veel nieuwe woorden en te volgen stappen. Vraag dus als ouder steeds opnieuw uitleg wanneer iets niet duidelijk is. Leerkrachten, CLB’ers en leerondersteuners leggen het je graag uit. 

Leersteun 

Leersteun is ondersteuning die: 

1. de maximale ontplooiing, de leerwinst, het welbevinden, de zelfredzaamheid en de volwaardige participatie bevordert van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in het gewoon basis- en secundair onderwijs die beschikken over een GC-verslag, IAC-verslag of OV4-verslag;  

2. de competenties versterkt van leerkrachten en schoolteams in scholen voor gewoon basis- en secundair onderwijs in het begeleiden van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften en het creëren van een inclusieve klaspraktijk en schoolcultuur; 

3. leerlinggericht, leerkrachtgericht of teamgericht ingezet wordt. 

Alle leerlingen krijgen in het gewoon onderwijs brede basiszorg en indien nodig verhoogde zorg van hun leerkracht en zorgleerkracht. Leersteun bouwt vanaf de fase van uitbreiding van zorg (fase 2 van het zorgcontinuüm) verder op de stevige basis van deze brede basiszorg en verhoogde zorg. Bekijk hier het infofilmpje over het zorgcontinuüm. 

Het leersteunmodel 

Het Leersteundecreet gebruikt een nieuw model voor de ondersteuning van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in het gewoon onderwijs: het leersteunmodel. Het huidige ondersteuningsmodel van het M-decreet wordt vanaf schooljaar 2023-2024 een eenvoudiger leersteunmodel waarbij alle leersteun vanuit 1 spoor komt.  

De leersteuncentra 

De huidige ondersteuningsnetwerken worden vervangen door leersteuncentra die leersteun bieden voor alle types. De leersteuncentra bieden vanaf de fase van uitbreiding van zorg (vanaf fase 2) kwaliteitsvolle leersteun aan leerlingen met een GC-*, IAC*- of OV4*-verslag. Ieder leersteuncentrum werkt samen met het buitengewoon onderwijs om expertise uit te wisselen en leerondersteuners te professionaliseren. Scholen kunnen zelf kiezen met welk leersteuncentrum ze samenwerken, los van de onderwijsnetten en de onderwijskoepels. De leersteuncentra werken samen met heel wat actoren voor het voorzien van kwaliteitsvolle leersteun, expertisedeling en – ontwikkeling. 

Omkadering voor scholen 

Leerkrachten die zich hierin willen professionaliseren, kunnen terecht bij het kenniscentrum Leerpunt. Daarnaast krijgen de pedagogische begeleidingsdiensten, de CLB’s en de onderwijsinspectie een belangrijke en actieve rol om de kwaliteit van de leerlingenbegeleiding te bewaken op de klasvloer. 

Wanneer leersteun opstarten? 

Wanneer een kind specifieke onderwijsbehoeften heeft, kan men na het doorlopen van een HGD*-traject (handelingsgerichte diagnostiek) de brede basiszorg en verhoogde zorg uitbreiden met leersteun. Een kind krijgt dan redelijke aanpassingen waardoor hij of zij het gemeenschappelijke curriculum (= voorziene onderwijsaanbod met het oog op het behalen van de eindtermen) in het gewoon onderwijs kan volgen.  

Er wordt dan in samenspraak met de ouders, het CLB en het leersteuncentrum een aangepast leersteuntraject in het gewoon onderwijs opgestart. Hiervoor maakt het CLB een GC-verslag op. GC staat voor gemeenschappelijk curriculum. Het GC-verslag vervangt het huidige gemotiveerd verslag. 

Overstap naar een IAC in het gewoon of buitengewoon onderwijs 

Scholen kunnen vanaf 1 september 2023 aantonen en aangeven dat de aanpassingen niet redelijk of dispropotioneel zijn voor leerlingen met zware zorgnoden. Scholen maken deze afweging in overleg met de ouders en eventueel met een ‘betrokken’ of ‘niet betrokken’ CLB als bemiddelaar.  

De school kan dan in fase 3 kiezen voor een IAC of individueel aangepast curriculum in het gewoon of buitengewoon onderwijs. Hiervoor moet er een IAC-verslag of OV4-verslag opgemaakt worden door het CLB. Het IAC-verslag of OV4-verslag vervangt het huidige verslag. 

Wanneer leersteun niet lukt in het gewoon onderwijs, blijft het buitengewoon onderwijs een volwaardige optie. Een goede samenwerking tussen gewoon en buitengewoon onderwijs is belangrijk voor een overstap in twee richtingen. Het aanbod van een IAC houdt rekening met een eventuele terugkeer naar het gewoon onderwijs. Ook zullen leerlingen met een individueel aangepast curriculum deeltijds in het gewoon en buitengewoon onderwijs kunnen volgen. 

* Afkortingen en moeilijke vaktermen

GC =  gemeenschappelijk curriculum 

IAC = individueel aangepast curriculum (voor deze opleidingsvormen: OV1, OV2, OV3)

OV4 = opleidingsvorm 4 van het secundair onderwijs (deze leerlingen volgen gemeenschappelijk curriculum en kunnen geen IAC-traject volgen)

HGD = handelingsgerichte diagnostiek 

Disproportionaliteit = onredelijkheid van aanpassingen aangetoond na een proces van afweging